Het digitale portfolio

01-11-2023 | Hans van Vlaanderen

De laatste maanden spreek ik veel mensen over het digitaal portfolio. Mensen uit het onderwijs, bedrijfsleven studenten en leerlingen. Wat interessant is om te zien is dat iedereen een ander beeld heeft bij portfolio. Gelukkig wordt portfolio niet meer alleen gezien als een set van data die moet worden uit– en ingelezen in een elektronische leeromgeving. Ook is het niet meer alleen een overdrachtsdocument tussen scholen. Dat hebben we met zaken al Digitaal Overdrachts Dossier (DOD) of VOROC wel opgelost.

Wat al wel 10 jaar een discussiepunt is, en blijkbaar blijft, is het eigendom van het portfolio. Ook het doel van het portfolio is nog zeker niet eenduidig bepaald. Iedere werkgever of school ziet dat op haar eigen wijze. Portfolio bedoelt voor profilering, cijferlijsten, als werkomgeving, op papier in MS excel, alles wordt genoemd.

Daarom leek het mij goed om, als leverancier van een vernieuwend digitaal portfolio, onze zienswijze op portfolio voor het leven te geven.

Om te beginnen het punt van de inhoud van een portfolio. Het portfolio laat zien wat iemand kan en bij voorkeur hoe dat door anderen wordt beoordeeld. Het laat het zien hoe iemand tot een resultaat is gekomen. In het kader van 21st Century Skills laat een digitaal portfolio onder meer zien hoe iemand heeft samengewerkt en gecommuniceerd, hoe er tot een oplossing van een probleem is gekomen, hoe kritisch en creatief men is geweest in het uitvoeren van een opdracht. Daar zit overigens het grote verschil met andere CV databases. Het gaat bij je portfolio in mindere mate om vakken en bijbehorende cijfers of om functietitels, het gaat om het proces van het aanpakken van een opdracht. Door deze aspecten te laten beoordelen door peers, docenten en begeleiders wordt inzicht gegeven in wat iemand kan en weet.

In het portfolio zou ik nog meer willen terugvinden. Ook een profielbeschrijving en een presentatie van de eigenaar van het portfolio lijken me onderdeel van een digitaal portfolio. Aangevuld met bijvoorbeeld een 360 graden review en een profiel- of beroepskeuzetest. Dan toon je een compleet beeld van een persoon. Natuurlijk kunnen cijfers deel uitmaken van een portfolio, echter daar zijn al andere middelen voor beschikbaar.

Dan het eigendom van het portfolio. Omdat wij uitgaan van een portfolio voor het leven (ook wel portfolio4life of longlifeportfolio genoemd) kan het bijna niet anders dan dat het portfolio hoort bij de student of werknemer. Hij neemt dit mee van school naar school en van werkgever naar werkgever. Ook als zelfstandige kan hij het portfolio gebruiken om zich te profileren.

Ik wil niet in de discussie geraken over LOM en IEEE standaarden. Het portfolio is, net als je LinkedIn profiel, op internet beschikbaar. En kan worden gekoppeld aan andere omgevingen. Punt.

Wat van belang is, is dat de eigenaar bepaalt wie wat mag inzien. Hij kan anderen uitnodigen (delen van) zijn portfolio te bekijken. Hij kan delen openbaar maken en delen geheel afsluiten.

Een school of werkgever kan (met toestemming van een student/werknemer) een portfolio aanvullen. Met opdrachten, beoordelingen, badges en commentaren etc. Natuurlijk houdt de school een eigen kopie van dat deel van het portfolio van een student.

Bij de overdracht tussen scholen en bijvoorbeeld bij aanmelding bij het Hoger Onderwijs kan de leerling het portfolio gebruiken om zich te presenteren aan zijn gewenste vervolgopleiding.

Een werknemer of zelfstandige gebruikt zijn digitaal portfolio om zich blijvend te profileren. Niet slechts met functietitels maar met beschrijvingen van opdrachten en de wijze waarop deze zijn uitgevoerd. En reviews van peers hierop. Hiermee toon je aan dat je groeit, blijft leren en je ontwikkelt. Dat maakt dit een portfolio voor het leven. Net als je CV profiel wordt het telkens aangevuld en vervallen soms de delen die niet langer relevant zijn.

Vanuit Simulise zijn we altijd uitgegaan van een portfolio dat eigendom is van de student. En dat zijn leven lang beschikbaar is. We maken het eenvoudig in gebruik, interessant voor de eigenaar en betrokkenen en leuk om te gebruiken zowel in een school- als in een werksituatie.